Czy fundacja rodzinna to dobry pomysł?

Łukasz Martyniec, doradca w zakresie sukcesji w firmach rodzinnych, podkreśla, że temat fundacji rodzinnej jest stosunkowo nowy w Polsce, a doświadczenia z zagranicznymi fundacjami nie zawsze będą mogły być wprost przeniesione na polski grunt. W Polsce mamy do czynienia dopiero z pierwszą lub drugą zmianą pokoleniową w biznesie, a struktura i skala majątku rodzinnego rzadko korespondują z tymi na Zachodzie.

Autor wskazuje też, że skupienie się wyłącznie na korzyściach podatkowych i perspektywie najbliższych lat nie rokuje dobrze – fundacja rodzinna powinna być tworzona z myślą o kolejnych pokoleniach i ze znacznie dłuższą perspektywą czasową. Podkreśla, że fundacja rodzinna nie będzie narzędziem do sprawnego narzucenia woli fundatora i nie pozwoli łatwo obejść rodzinnych problemów. Wręcz przeciwnie – te problemy mogą się przenieść do wewnątrz fundacji i w skrajnych przypadkach zagrażać jej funkcjonowaniu lub nawet doprowadzić do likwidacji.

Kluczowe wnioski

Fundacja rodzinna jest nowym narzędziem w Polsce, z ograniczonymi doświadczeniami na rynku krajowym.
Struktura i skala majątku rodzinnego w Polsce często różni się od wzorców zachodnich.
Korzyści podatkowe nie powinny być jedynym motywatorem do utworzenia fundacji.
Fundacja rodzinna nie rozwiąże automatycznie problemów rodzinnych, a może je wręcz przenieść do wewnątrz.
Decyzja o utworzeniu fundacji wymaga dogłębnej analizy i długoterminowej perspektywy.

Wprowadzenie do fundacji rodzinnej

Według ekspertów, fundacja rodzinna ma na celu gromadzenie i zarządzanie majątkiem przekazanym przez fundatora oraz inne osoby, a także zapewnianie środków dla beneficjentów, w szczególności osób bliskich fundatora. Celem jest długoterminowa kontynuacja działalności firmy oraz zabezpieczenie interesów rodziny. Fundacja rodzinna ma działać przez długie lata, w odróżnieniu od spółki, którą można sprzedać lub zlikwidować.

Cele i zadania fundacji rodzinnej

Według ekspertów, fundacja rodzinna ma na celu nie tylko zarządzanie finansami rodzinnymi i ochronę majątku rodzinnego, ale także planowanie finansowe oraz sukcesję biznesową. Fundacja może także prowadzić działalność charytatywną, wzmacniając więzi rodzinne i poczucie odpowiedzialności za rodzinne dziedzictwo.

Różnice między fundacjami rodzinnymi w Polsce a za granicą

Jak podkreśla Łukasz Martyniec, doradca w zakresie sukcesji w firmach rodzinnych, nie wszystkie doświadczenia z zagranicznymi fundacjami rodzinnymi będzie można przenieść wprost na polski grunt – różnice prawne, podatkowe i kulturowe mogą mieć znaczenie. W Polsce mamy do czynienia z inną skalą i strukturą majątku rodzinnego niż na Zachodzie.

Eksperci wskazują, że w Polsce mamy do czynienia dopiero z pierwszą lub drugą zmianą pokoleniową w biznesie, podczas gdy na Zachodzie firmy rodzinne funkcjonują często w 4, 5 czy 8 pokoleniu. Dlatego wiele rozwiązań stosowanych za granicą nie będzie mogło być wprost przeniesione na polski grunt. Struktura i skala majątku rodzinnego w Polsce rzadko korespondują z tymi na Zachodzie, a brak doświadczeń z procesami sukcesyjnymi może stanowić wyzwanie.

Fundacja Rodzinna: Analiza korzyści

Według ekspertów, fundacja rodzinna daje znacznie szersze możliwości planowania sukcesji niż dotychczasowe instrumenty prawne. Pozwala na przekazanie majątku i kontroli nad nim na rzecz kolejnych pokoleń, bez ryzyka rozdrobnienia aktywów pomiędzy poszczególnych członków rodziny oraz ochronę majątku rodzinnego przed roszczeniami z tytułu zachowku. Przepisy pozostawiają fundatorom szeroką swobodę w kształtowaniu zapisów statutu fundacji, co umożliwia szczegółowe zaplanowanie sposobu działania fundacji i podziału środków pomiędzy beneficjentów.

Korzystne zasady opodatkowania

Fundacja rodzinna korzysta z korzystnych zasad opodatkowania – jest zwolniona z podatku dochodowego, o ile nie wypłaca środków. Wypłata świadczeń na rzecz beneficjentów lub fundatora podlega opodatkowaniu 15% CIT. Natomiast po stronie beneficjentów – będących najbliższymi członkami rodziny fundatora – podatek PIT nie występuje.

Elastyczność w kształtowaniu statutu

Przepisy ustawy o fundacji rodzinnej pozostawiają fundatorom szeroką swobodę w kształtowaniu zapisów statutu, co pozwala na szczegółowe zaplanowanie sposobu działania fundacji i podziału środków pomiędzy beneficjentów. Fundator może uzależnić wypłatę środków od rozmaitych warunków, co daje mu dużą kontrolę nad fundacją.

Potencjalne wyzwania i koszty

Eksperci ostrzegają, że decyzja o założeniu fundacji rodzinnej powinna być dokładnie przemyślana. Rozwiązanie fundacji może być bowiem bardzo kosztowne – fundacja będzie musiała zapłacić podatek od wzrostu wartości majątku, który beneficjenci otrzymają w wyniku jej likwidacji. Może się okazać, że beneficjenci nie będą mieli wystarczających środków na zapłatę wysokiego podatku.

Opodatkowanie przy rozwiązaniu fundacji

Łukasz Martyniec podkreśla, że brak doświadczenia – szczególnie po stronie uczestniczących w powoływaniu fundacji doradców – może w przyszłości słono kosztować. Fundacja rodzinna to narzędzie nie dla każdego, a decyzja o jej utworzeniu powinna być świadoma i obejmować nie tylko zalety, ale także wady oraz pomniejsze uciążliwości. Autor wskazuje, że w wielu rodzinach konieczna będzie zmiana podejścia do wielu aspektów dotychczasowego zarządzania biznesem i majątkiem rodzinnym.

Koszty założenia i prowadzenia fundacji

Aby założyć fundację, fundator musi wnieść do niej minimum 100 tys. zł – tyle musi wynosić fundusz założycielski. Fundacja będzie też musiała sporządzać sprawozdania finansowe na zasadach określonych w ustawie o rachunkowości oraz podlegać co 4 lata audytowi, co wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Wniosek

Fundacja rodzinna jest godna rozważenia przez wiele polskich rodzin, szczególnie tych, które przygotowują się do sukcesji międzypokoleniowej lub chcą oddzielić majątek osobisty od działalności biznesowej. Przepisy pozostawiają fundatorom szeroką swobodę w kształtowaniu statutu, co pozwala na szczegółowe zaplanowanie sposobu działania fundacji rodzinnej i podziału środków między beneficjentów.

Jednocześnie, decyzja o utworzeniu fundacji rodzinnej powinna być poprzedzona dogłębną analizą, uwzględniającą nie tylko korzyści, takie jak planowanie finansowe, ochrona majątku rodzinnego, sukcesja biznesowa, działalność charytatywna, zarządzanie finansami rodzinnymi czy minimalizacja podatków, ale również potencjalne wyzwania i koszty, a także konieczność zmiany dotychczasowych przyzwyczajeń w zarządzaniu majątkiem rodzinnym. Wymaga to kompleksowego podejścia i skorzystania z pomocy doświadczonych doradców w zakresie profesjonalnego doradztwa fundacyjnego.

Wzmocnienie więzi rodzinnych i długoterminowa kontynuacja działalności firmy to kluczowe cele, które fundacja rodzinna może pomóc Państwu zrealizować. Jednak proces jej utworzenia oraz późniejsze funkcjonowanie wymagają uważnej analizy i odpowiedniego przygotowania.

FAQ

Czym jest fundacja rodzinna?

Fundacja rodzinna to narzędzie prawne, które umożliwia gromadzenie i zarządzanie majątkiem przekazanym przez fundatora oraz zapewnianie środków dla beneficjentów, w szczególności osób bliskich fundatora. Celem fundacji jest długoterminowa kontynuacja działalności firmy oraz zabezpieczenie interesów rodziny.

Jak różnią się fundacje rodzinne w Polsce od tych za granicą?

W Polsce mamy do czynienia dopiero z pierwszą lub drugą zmianą pokoleniową w biznesie, podczas gdy na Zachodzie firmy rodzinne funkcjonują często w 4, 5 czy 8 pokoleniu. Dlatego wiele rozwiązań stosowanych za granicą nie będzie mogło być wprost przeniesione na polski grunt. Struktura i skala majątku rodzinnego w Polsce rzadko korespondują z tymi na Zachodzie, a brak doświadczeń z procesami sukcesyjnymi może stanowić wyzwanie.

Jakie są główne korzyści z założenia fundacji rodzinnej?

Fundacja rodzinna daje znacznie szersze możliwości planowania sukcesji niż dotychczasowe instrumenty prawne. Pozwala na przekazanie majątku i kontroli nad nim na rzecz kolejnych pokoleń, bez ryzyka rozdrobnienia aktywów pomiędzy poszczególnych członków rodziny oraz ochronę majątku rodzinnego przed roszczeniami z tytułu zachowku. Fundacja korzysta także z korzystnych zasad opodatkowania.

Jakie są potencjalne wyzwania i koszty związane z fundacją rodzinną?

Decyzja o założeniu fundacji rodzinnej powinna być dokładnie przemyślana. Rozwiązanie fundacji może być bowiem bardzo kosztowne – fundacja będzie musiała zapłacić podatek od wzrostu wartości majątku, który beneficjenci otrzymają w wyniku jej likwidacji. Brak doświadczenia – szczególnie po stronie uczestniczących w powoływaniu fundacji doradców – może w przyszłości słono kosztować. Fundacja rodzinna to narzędzie nie dla każdego, a decyzja o jej utworzeniu powinna być świadoma i obejmować nie tylko zalety, ale także wady oraz pomniejsze uciążliwości.

Linki do źródeł

Potrzebujesz wsparcia w zakładaniu fundacji rodzinnej? Skorzystaj z naszych usług! Jesteśmy doświadczoną organizacją specjalizującą się w obszarze fundacji rodzinnych, oferującą kompleksowe doradztwo i pomoc w procesie zakładania oraz zarządzania fundacją. Sprawdź stronę - Fundacja Rodzinna aby uzyskać profesjonalną pomoc.